Tien tips om je gehoor te beschermen

Vijf of tien jaar geleden zou deze lijst met tips om je gehoor te beschermen waarschijnlijk heel wat korter zijn. Dankzij hersenonderzoek, ervaringen, getuigenissen van mensen die aan gehoorverlies lijden en audiciens, wordt de lijst steeds uitgebreider. En dat is goed voor iedereen.

Hier zijn mijn tien tips om je gehoor te beschermen.

Waar je je ook bevindt, wees je altijd bewust van het volume van het geluid in je omgeving. Ik verbaas me er vaak nog steeds over dat mijn bewustzijn met betrekking tot geluid zoveel beter is geworden sinds ik een gehoorverlies heb. Onverwachte geluiden kunnen overal onverwachts vandaan komen. Te veel mensen hebben hun gehoor verloren - of lijden aan tinnitus - door een plotselinge harde knal of klap die we niet zagen aankomen. Of waar we ons niet snel genoeg op konden voorbereiden. Denk aan een groots (en hard) rockconcert . Doe bewust een geluids-check voordat je een ruimte binnengaat of verlaat of wanneer je luidruchtige activiteiten gaat ondernemen, zoals grasmaaien, bladblazen en motorrijden.

Er zijn veel gratis apps verkrijgbaar die decibellen meten. Zo is het eenvoudig om het geluidsniveau in je omgeving te checken. Als je op straat wandelt of reist naar een voor jou nieuwe stad of ander land, probeer je dan bewust te zijn van je omgeving en waar geluiden eventueel vandaan kunnen komen. Probeer van te voren erachter te komen in wat voor (geluids)omgeving je terecht gaat komen.

Veel hoortoestellen hebben een aantal uiteenlopende programma's, zoals lawaaireductieprogramma's, die je kunt activeren als je een rumoerige ruimte binnenkomt. Zo heeft Phonak bijvoorbeeld hoortoestellen met AutoSense, die ervoor zorgt dat de hoortoestellen automatisch op het lawaaireductieprogramma overgaan.

Mocht je deze functie niet op jouw hoortoestellen hebben, vraag er dan naar bij je audicien. Als je het wel hebt, zorg er dan voor dat je het gebruikt en dat als het niet werkt, je teruggaat naar je hoorzorgspecialist.

In voorgaande lijstjes zou ik misschien zijn begonnen met deze tip, maar de oordopjes hebben de laatste tijd een enorme sprong gemaakt in effectiviteit en geluidskwaliteit. Je kunt nu zelfs oordopjes per situatie of activiteit: voor in het verkeer, op kantoor, tijdens een concert, in een restaurant, openbaar vervoer (vliegtuig, trein, metro en bus). Moderne oordopjes beschermen je oren, zonder alle geluiden die je wilt horen weg te filteren. Ga op onderzoek uit en vraag vrienden en hoorzorgspecialisten om advies voor jouw specifieke situaties.

Het is ingewikkeld, maar voeding heeft invloed op de kwaliteit van je gehoor. Er zijn verbanden gevonden tussen gehoorverlies en bijvoorbeeld diabetes. Er bestaat geen voedingsmiddel of drankje dat je gehoor kan beschermen tegen het oplopen van een gehoorverlies, maar een gezond dieet en passende maatregelen zorgen ervoor dat je langer je gehoor kunt behouden. Let maar eens op!

Google allereerst eens op de term ototoxiciteit en probeer er alles aan te doen om ototoxische medicatie te voorkomen.  Dat klinkt eenvoudiger dan dat het is, omdat veel populaire en effectieve medicijnen tegen veel voorkomende aandoeningen en ziekten achteraf ototoxisch blijken te zijn. Soms moet je voor een bepaalde aandoening kiezen tussen een behandeling met medicatie en (tijdelijk of permanent) gehoorverlies of helemaal geen behandeling met medicatie. Van steeds meer medicijnen wordt er ontdekt dat ze ototoxisch zijn - van belangrijke kankerbehandelingen tot simpele pijnmedicatie die je bij de drogist kunt halen. Let er op en vraag je huisarts om advies voordat je de medicijnen gaat gebruiken.

Dit is voor mij een interessant onderwerp en een gegeven waar ik me steeds bewuster van wordt. Als kind vond ik het heerlijk om te duiken - in een zwembad, een meer of de branding... Als ik nu terugkijk op die tijd herinner ik me hoe het klonk, hoe mijn oren voelde tijdens en na het duiken. Ook al wist ik nog niet waardoor dat kwam. Dit heet barotrauma en het is niet goed voor je. In zeer ernstige gevallen kan het leiden tot letsel, doordat de luchtdruk in je oren (gevuld met lucht) ongelijk is aan dat van de omgeving.

Plotselinge barometrische veranderingen in de luchtdruk kunnen zeer onverwachts voorkomen en kunnen verschillende oorzaken  hebben. Denk maar eens aan een ritje in de achtbaan, een lift of het afschieten van vuurwerk.

Lichaamsbeweging is nooit een slecht idee, maar sommige oefeningen kunnen druk op je gehoor geven als het met (te) veel intensiteit wordt beoefend, zoals crossfit, gewichtheffen en fitness (als je met zware apparaten aan de slag gaat).

Dat betekent: geen vingers, geen wattenstaafjes, niks. Oorsmeer zit daar met een reden. Mocht het nu echt irriteren, vraag dan advies bij de huisarts, voordat je er zelf mee aan de slag gaat.

Maak een afspraak met een specialist zodra je een sinusinfectie of een andere reden hebt om bezorgd te zijn. Weet wat je moet doen als je verkouden bent of als je met het vliegtuig gaat reizen. Vaak worden er medicijnen aangeraden die je bij de drogist kunt kopen en/of die antihistamine bevatten. Eerst checken op ototoxiciteit!

Het volgende kan je helpen je gehoor te beschermen, te ondersteunen en misschien zelfs te versterken: oorrevalidatie, oefeningen om geconcentreerd te luisteren, meditatie, zingen en luisteren naar muziek.