Overzicht:

Voorgesprek van het onderzoek bij de audicien

Ziektebeeld en symptomen

De ziekte van Menière beschrijft een aandoening waarbij de vochtbalans van het binnenoor verstoord is. Hiervoor is het nodig te weten dat het binnenoor bestaat uit het evenwichtsorgaan en het gehoororgaan (slakkenhuis). Deze twee organen beschikken over holle bogen die zijn gevuld met vloeistof. Bij een aanval van de ziekte van Menière zijn de bogen van het slakkenhuis echter te vol. Dit veroorzaakt grote problemen voor het binnenoor. De drie belangrijkste, klassiek bekende symptomen van de ziekte van Menière zijn:
  • sterke duizelingen en draaierigheid die een paar minuten tot een paar uur duren
  • doofheid (vooral bij lagere tonen en meestal maar aan één kant)
  • geluiden in het oor (tinnitus)
De ziekte heeft evenwel nog andere bijwerkingen, zoals:
  • druk op de oren
  • misselijkheid en overgeven
  • sterke transpiratie
  • oogsiddering (nystagmus)
De ziekte van Menière doet zich meestal voor tussen het 20e en 50e levensjaar en betreft in de regel slechts één oor. Bij een langdurig ziekteverloop neemt echter de waarschijnlijkheid toe dat ook het andere oor door de ziekte wordt aangetast. Door de vaak langdurige, sterke duizelingen worden veel patiënten misselijk en moeten overgeven. Tijdens de aanvallen blijven patiënten echter volledig bij bewustzijn. Dit zorgt bij patiënten die de ziekte van Menière hebben vaak tot een spiraal van angst: ze zijn bang voor een nieuwe aanval en raken daardoor onder stress. De psychische component van de ziekte van Menière mag dus niet onderschat worden. Tussen afzonderlijke aanvallen kunnen dagen, weken, maanden of zelfs jaren liggen. Positief is dat het aantal aanvallen met duizeligheid vaak in de loop van de ziekte afneemt.

Oorzaken

De precieze oorzaken zijn niet bekend, maar er bestaan bepaalde theorieën. Een mogelijke oorzaak kan bijvoorbeeld een scheur zijn in het membraan van Reissner, een dun celmembraan in het slakkenhuis in het binnenoor. Bij een scheur van dit membraan ontsnapt een vloeistof (kaliumarme perilymfe) die de druk op het slakkenhuis van het betreffende oor vergroot. Andere oorzaken kunnen virusinfecties zijn, die een middenoorontsteking veroorzaken.

Laat u onderzoeken door een KNO-arts, want duizeligheid, tinnitus en een gehoorverlies kunnen ook anders ontstaan en hoeven niet altijd te maken te hebben met de ziekte van Menière.

Diagnose

Wanneer de symptomen u bekend voorkomen, moet u beslist dringend een KNO-arts consulteren. Om de diagnose van de ziekte van Menière te stellen en mogelijke oorzaken te kunnen bepalen, voert deze enkele testen uit. De arts onderzoekt bijvoorbeeld de gehoorgang en voert een tweezijdige gehoortest uit om te bepalen of het gehoor aan de aangetaste zijde anders is dan bij het gezonde oor. Omdat duizeligheid ook tot de typische symptomen behoort, onderzoekt de keel-neus-en-oorarts ook het evenwichtsorgaan en de ogen van de patiënt.

Om te ontdekken of de aanval misschien toch wordt veroorzaakt door een andere ziekte, wordt bovendien de medische historie van de patiënt doorgenomen.

Doofheid bij de ziekte van Menière

Doofheid behoort tot de belangrijkste symptomen van de ziekte van Menière. In de meeste gevallen betreft het gehoorverlies één kant. Aanvankelijk treedt de doofheid vaak alleen op tijdens een aanval, om vervolgens weer te verdwijnen. Vaak kan na langere ziekte echter ook een blijvende, sterke storing van het geluidssignaal ontstaan. De kenmerkende doofheid van de ziekte van Menière betreft vooral de lage tonen, zodat goed horen steeds moeilijker wordt. Wanneer u zelf de indruk hebt dat u onder een gehoorverlies lijdt, moet u een audicien raadplegen.

Behandeling

De ziekte van Menière geldt actueel als ongeneeslijk. Tot op heden is niet duidelijk wat de ziekte precies veroorzaakt. De symptomen kunnen echter met medicijnen en/of operatief worden bestreden. Men onderscheidt hierbij tussen maatregelen die verdere aanvallen moeten verhinderen, en de acute therapie tijdens de aanval. Voor behandeling van de duizeligheid worden bepaalde medicijnen, zogenoemde antivertiginosa, verstrekt (anti [gr.] = tegen, vertigo [lat.] = duizeling). Aangezien door de duizeligheid vaak misselijkheid ontstaat, wordt personen die lijden aan de ziekte van Menière ook middelen tegen misselijkheid verstrekt.

Wanneer iemand lijdt aan een bijzonder sterke vorm van de ziekte van Menière en veelvuldig aanvallen van duizeligheid heeft, worden er andere methodes toegepast.
Enerzijds kan door medicatie (gentamicine) het evenwichtsorgaan worden uitgeschakeld, waardoor de aanvallen van duizeligheid kunnen worden gestopt. Het gehoor van de patiënt kan hierdoor echter nog slechter worden.

Er bestaan ook operatieve behandelingsmogelijkheden. In sommige gevallen wordt met een operatieve ingreep bijvoorbeeld de zenuw van het evenwichtsorgaan doorgesneden (neurectomie), zodat de duizelingen niet meer kunnen optreden. Een andere behandelingsmethode kan een saccotomie zijn, waarbij een minuscule opening zorgt voor vermindering van de druk in een deel van het middenoor.

Hoe kunnen betrokkenen omgaan met de ziekte?

Aangezien de oorzaken van de ziekte van Menière niet volledig opgehelderd zijn, bestaan er helaas ook geen eensluidende maatregelen als preventie of therapie van de ziekte. Het is eerder nodig om te leren omgaan met de ziekte. Veel betrokkenen bij de ziekte van Menière zijn van mening dat
  • evenwichtstraining
  • beweging
  • en ontspanning
helpen om beter met de ziekte te leven, ook al bestaan hiervoor geen wetenschappelijke bewijzen.
In elk geval kan een gezonde levensstijl vanaf de diagnose van de ziekte niet schaden. Aanbevolen worden bijvoorbeeld:
  • het afzien van nicotine
  • een natriumarm en kaliumrijk voedingspatroon
  • het vermijden van stress
Mocht u bij zichzelf symptomen als duizeligheid, draaierigheid en doofheid geconstateerd hebben, adviseren wij u een audicien te raadplegen.
De informatie in dit artikel is uitsluitend voor educatieve en informatieve doeleinden. Deze informatie dient niet als vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij vragen over uw gezondheid altijd een arts of een andere zorgverlener.