Overzicht acties
Bekijk hier al onze actuele acties en profiteer van de scherpste aanbiedingen!

Het gehoor is een van onze belangrijkste zintuigen. Het is essentieel voor je communicatie, waarschuwt je voor gevaren en laat je genieten van muziek en alle andere mooie geluiden in het leven. Als je gehoor achteruit gaat, is dat onvermijdelijk een nadeel. Maar wat gebeurt er precies met je oren bij gehoorverlies? Welke functies worden verstoord? Hoe en waarom krijg je eigenlijk gehoorverlies? En het belangrijkste: hoe kan je het behandelen?

De eerste tekenen van gehoorverlies

Gehoorverlies ontstaat meestal niet plotseling. Gehoorproblemen ontwikkelen zich gedurende een langere periode – zonder dat je er iets van merkt. Daarom zijn mensen met gehoorverlies zich daar vaak niet van bewust. Ze gaan ervan uit dat ze normaal horen. Bovendien gaat het vaak zo traag, dat je een verminderd gehoor lang kunt compenseren. In het begin ondervind je dan ook bijna geen nadelen. Veel mensen die het gevoel hebben dat ze niet goed meer horen, wachten lang voordat ze naar keel-neus- en oor-arts (KNO) gaan of een hoortest doen.
Een vrouw met gehoorverlies in een restaurant
Ze behelpen zich of leren ermee te leven. Je eigen gehoorproblemen (h)erkennen is niet zo eenvoudig. De volgende vragen kunnen je helpen om uit te zoeken of je moeilijkheden hebt met horen:
Klinken lage achtergrondgeluiden heel luid?

Als je lagere tonen (zoals het verkeer of het gezoem van elektrische toestellen) overdreven luid hoort, terwijl je gesproken woorden slechter verstaat, dan kan dat wijzen op beginnende gehoorproblemen.
 

Staat je TV heel luid?

Wijzen anderen je er wel eens op dat het volume van je TV te hoog staat? Ook dat kan een teken zijn van gehoorverlies.

Veel concentratie nodig?

Als je je erg moet concentreren om een gesprek te volgen en erop in te haken, dan kan dat een derde indicatie zijn van gehoorproblemen.

Horen is begrijpen

Een gesprek aan tafel, het ruisen van de bladeren of de wirwar van geluiden in het verkeer: we horen niet allen omdat we twee oren hebben, maar vooral ook omdat onze oren perfect samenwerken met onze hersenen. In de hersenen krijgen woorden en akoestische signalen hun specifieke betekenis.
Dat gebeurt via geluidsimpulsen. Tegelijk verwerken de hersenen de inhoud van wat er wordt verteld en bereiden we ons antwoord daarop voor. Dat gebeurt allemaal volledig automatisch. Met andere woorden: we horen pas correct dankzij onze hersenen.

Wat gebeurt er bij gehoorverlies?

Bij toenemende slechthorendheid worden bepaalde frequenties niet meer aan de hersenen doorgegeven via de oorschelp en de gehoorzenuw. Bepaalde informatie ontbreekt, zoals stille medeklinkers als -f, -s, -p of -t. Er ontstaan ‘gaten’ in wat je hoort en de hersenen proberen dat te compenseren. Alleen zo kan je begrijpen en interpreteren waarover het gaat. Je hersenen moeten dus een topprestatie leveren.
Mensen die kampen met slechthorendheid klagen vaak over vermoeidheid, omdat horen een inspanning wordt. De verleiding wordt groot om zich terug te trekken of minder deel te nemen aan gesprekken. Studies wijzen zelfs op een verband tussen gehoorverlies en dementie. Ouderen met onbehandeld gehoorverlies hebben een veel hogere kans om dementie te ontwikkelen dan normaalhorenden, zo blijkt.

Wat valt er aan te doen?

Hoortoestellen helpen om gehoorverlies te compenseren en ondersteunen het werk van de hersenen. Dat betekent dat hoortoestellen ook rekening moeten houden met hoe ons brein klanken, stemmen en geluiden verwerkt. Moderne technologie maakt goed horen weer eenvoudig en comfortabel.
De techniek scheidt stemmen van achtergrondgeluiden zodat het gemakkelijker wordt om de focus op een gesprek te houden. Bovendien wordt het gehoorverlies zodanig gecompenseerd dat de beide oren weer optimaal samenwerken.  

Plotse doofheid en tinnitus – Wat gebeurt er bij stress?

Bij acuut gehoorverlies klinkt de wereld in enkele ogenblikken volledig anders – net alsof je watten in je oren hebt gestopt. Dit fenomeen heet plotse doofheid en moet snel behandeld worden. De meest voorkomende oorzaak is een gebrekkige doorbloeding in het binnenoor, vaak uitgelokt door stress.

Ontspanning is hiervoor in veel gevallen al een oplossing. Gelukkig horen de meeste mensen weer normaal na enkele dagen. Bij ongeveer een tiende blijft er echter sprake van gevolgschade, zoals tinnitus of een gehoorverlies.

Waarom worden onze oren slechter op hogere leeftijd?

Het is normaal dat je gehoor na enkele decennia ‘slijtage’ ondervindt. Afhankelijk van hoe vaak, hoe lang en hoe hard je aan geluiden bent blootgesteld, krijg je vroeg of laat te maken met zogenaamde ‘ouderdomsslechthorendheid’. Ouderdomsslechthorendheid begint al vanaf midden 40 en neemt toe naarmate je ouder wordt. De zintuigelijke cellen in je oren gaan er geleidelijk op achteruit: ze sterven af, eerst bij hoge tonen en later ook in andere gebieden. Daarom zijn het ruisen van bladeren of het tikken van een horloge vaak de eerste geluiden die je niet meer hoort. Dit degeneratieproces verloopt sluimerend. Daarom valt het meestal pas heel laat op.

Een één op één gesprek tussen een man en een vrouw

Een kwestie van genen?

Ieder mens heeft in totaal ongeveer 30.000 verschillende genen. Rond de 500 daarvan hebben een impact op het gehoor. Omdat erfelijk gehoorverlies te wijten is aan een verandering (of mutatie) in de genen, onderzoeken wetenschappers als Claes Möller (Professor Audiologie aan de Universiteit van Örebro/Zweden) welke genen hiervoor verantwoordelijk zijn. Möller ontdekte dat je een gemuteerd gen kunt herkennen aan een afwijkende productie van eiwitten.
Van alle aangeboren vormen van slechthorendheid kan twee derde worden herleid tot een vorm van gen mutatie. Het overige derde is te wijten aan een syndroom, bijvoorbeeld dat van Usher. Patiënten met dit syndroom lijden aan een combinatie van verschillende klachten, waarbij behalve hun gehoor ook hun zicht is aangetast.

Het gen dat meestal verantwoordelijk is voor slechthorendheid, heet ‘Connexine 26’. Ongeveer 20% van alle erfelijk bepaalde gehoorbeperkingen wordt door dit gen veroorzaakt. Voor de onderzoekers is het belangrijk om te weten welk gen tot welke gehoorschade leidt, om de juiste gentherapieën te kunnen ontwikkelen.

Hoe kan je gehoorverlies voorkomen?

Hoe blijven je oren zo lang mogelijk gezond? Door je hersenen van prikkels te blijven voorzien. Je moet je gehoor als het ware blijven trainen. Ook een regelmatige gehoortest vanaf je vijftigste is een aanrader. Slechthorendheid kan andere aandoeningen in de hand werken.
Denk bijvoorbeeld aan dementie. Met elke 10 decibel gehoorverlies stijgt het risico op een dementieaandoening met meer dan 20%. Als je hersenen minder prikkels te verwerken krijgen, worden de zenuwverbindingen afgebouwd – je hersenen verouderen sneller en verleren het horen.
 

Met muziektherapie je gehoor op speelse wijze trainen

Muziek helpt je niet alleen om in een goede stemming te komen of te ontspannen. Het kan ook een therapeutisch effect hebben. Muziektherapie kan namelijk niet enkel bij stress of depressies worden ingezet, maar ook bij gehoorschade.
Een mix van muziek en taal - in combinatie met ritme, toonhoogte en klankkleur, kan helpen bij het trainen van het spraakbegrip en de communicatievaardigheid. Wie aan gehoorverlies lijdt, heeft meestal moeite om gesprekken te volgen wanneer er sprake is van veel achtergrondgeluid. Dit kan met muziektherapie op speelse wijze worden geoefend.
In muziektherapie wordt op vroegere gehoorervaring verder gebouwd. Leren gaat namelijk bijzonder goed als het herkenningseffect van de muziek hoog is. De behandeling wordt gestart met instrumentale muziek die in de loop van de tijd met bekende dansmuziek wordt aangevuld. Met complexe rock- en popmuziek stijgt de moeilijkheidsgraad vervolgens.
Wie muziek in het dagelijkse leven integreert, kan ook duurzame therapieresultaten bereiken.

Slechthorendheid in cijfers

Volgens de definitie van de World Health Organization WHO ofwel de Wereldgezondheidsorganisatie heeft iemand met een gehoorvermindering vanaf 25 decibel (dB) gehoorschade.    
  • Naar schatting 1,1 miljard mensen wereldwijd kampen met gehoorverlies. Dat is ongeveer 16% van de wereldbevolking.
  • Ongeveer 1 op 1.000 kinderen heeft gehoorverlies.
  • Ongeveer 1 op 3 mensen ouder dan 60 jaar heeft te maken met gehoorverlies.
  • Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie zijn chronische oorinfecties de belangrijkste oorzaak van gehoorverlies.
  • Studies tonen aan dat ongeveer 65% van alle mensen met gehoorverlies matig slechthorend is, 30% heeft een gemiddeld gehoorverlies en 5% een zware of ernstige variant.
  • Slechts een derde van alle mensen met gehoorverlies heeft de pensioengerechtigde leeftijd. De meerderheid is nog professioneel aan de slag.
  • Studies tonen aan dat maar 1 op de 5 mensen die voordeel zouden halen uit een hoortoestel, er daadwerkelijk ook één heeft.
  • Gemiddeld wachten mensen met gehoorverlies bijna 10 jaar voor ze actie ondernemen.

Redenen voor toenemende slechthorendheid

We horen steeds slechter en daar zijn heel wat redenen voor:
Leeftijd
Goede gezondheidszorg en een hoge levenstandaard zorgen voor een stijgende levensverwachting. Met de leeftijd neemt echter ook de kans op slechthorendheid toe: tussen 40 en 49 jaar bedraagt die kans ongeveer 6%, tussen 50 en 59 jaar is dat 25% en vanaf 70 jaar stijgt de kans op slechthorendheid tot boven 50%.
 
Stadsleven
Auto's, alarmsignalen, treinen, industrie en bouwwerven. Het zijn slechts enkele voorbeelden van rumoerige omstandigheven waarmee we elke dag te maken hebben. Dat gaat ten koste van onze oren en: zorgt ervoor dat de fijne haarcellen in het binnenoor steeds meer verloren gaan, dat leidt tot gehoorverlies.
 
Te weinig gehoorbescherming
Zowel op het werk als in hun vrije tijd, bijvoorbeeld bij een concert, dragen maar weinig mensen bescherming tegen geluid. Toch kan luide muziek de pijngrens – die bij de meeste mensen ongeveer bij 120 dB ligt – gemakkelijk overschrijden en je gehoor beschadigen.
 

Helpt een hoortoestel bij elke soort gehoorverlies?

Er zijn drie verschillende soorten gehoorverlies. Bij geleidingsverlies worden geluidsgolven niet meer of slechts beperkt naar het binnenoor doorgestuurd. Dat betekent dat ontvangen signalen soms niet juist naar de hersenen worden doorgegeven. In de meeste gevallen kan het gehoorverlies door het gebruik van moderne hoortoestellen worden gecompenseerd, waardoor het gehoorvermogen merkbaar verbetert.
Het is belangrijk om tijdig naar de KNO-arts te gaan. De arts kan bijvoorbeeld snel vaststellen of de gehoorgang verstopt is door oorsmeerproppen (cerumen). Dat kan heel snel en eenvoudig worden opgelost. Als er sprake is van een beschadiging, is het een goed idee om een arts te raadplegen.

Hoe zwaar moet je gehoorverlies zijn voor hoortoestellen?

De meeste dagelijkse geluiden zitten in een frequentiebereik van 500 tot 3.000 Hertz. Dat geldt zowel voor gesprekken als voor muziek of het rinkelen van een telefoon. Daalt je gehoorcurve binnen dit bereik onder de drempelwaarde van 25 decibel, dan heb je een zogenoemd licht gehoorverlies. Ook dan is het gebruik van hoortoestellen aan te bevelen, omdat ze je gehoor merkbaar kunnen verbeteren.
Ook als deze indicatiegrens nog niet is bereikt en je toch last hebt van een verminderd gehoor, kan een hoorapparaat zinvol zijn. De meting alleen is niet doorslaggevend, jouw persoonlijke gevoel telt ook. Je kunt in overleg met je audicien hoortoestellen testen.