Tinnitus en de oorzaken ervan

Tinnitus wordt ook wel oorsuizen genoemd. Je kunt tinnitus herkennen als je last van een geluid in je oor hebt. Dit kan een gebrom, geruis of een fluittoon zijn. Hoog, laag, gelijkmatig, ritmisch, luid of stil – het geluid in je oor kan in vele vormen opduiken. Er zijn zo'n 200 triggers en risicofactoren die oorsuizen kunnen veroorzaken. De meest voorkomende oorzaak is (langdurig) blootstellen aan te harde geluiden. Maar ook stress, oorinfecties, hartziekten of een hoge bloeddruk kunnen de oorzaak zijn. Hieronder vertellen we je meer over de oorzaken en symptomen van tinnitus.

Wat zijn de symptomen van tinnitus?

Tinnitus is te herkennen aan de volgende geluiden: brommen, ruisen, piepen, fluiten, knakken of zoemen. De geluiden kunnen zowel constant als ritmisch zijn. Last van oorsuizen kan in vele vormen opduiken en gaat vaak gepaard met:

Concentratieproblemen
Slaapproblemen
Vermoeidheid
Hoofdpijn
Nekspanningen
Angst
Gevoelens van wanhoop en boosheid
Deprimerende gevoelens
Snel geïrriteerd zijn

Geluidsniveau in de ochtend

Voor veel tinnituspatiënten is het oorsuizen 's morgens vrij onaangenaam. In de slaapkamer is het vaak stil. Daardoor wordt de tinnitus zowel akoestisch als intensiever ervaren. Sommige mensen knarsen 's nachts ook met hun tanden. Dit kan het geluid in het oor eveneens versterken.

Hoe ontstaat oorsuizen?

Oorsuizen kan niet altijd door een arts worden vastgesteld. Dat is het verschil tussen subjectieve en objectieve tinnitus:

Subjectieve tinnitus
Objectieve tinnitus

Subjectieve tinnitus

Subjectieve tinnitus is van buitenaf niet meetbaar. Daarom kan een arts de precieze oorzaak meestal moeilijk bepalen, wat behandeling nog moeilijker maakt. De oorzaak kan in de verschillende delen van het oor liggen, maar ook in de zenuwen en zelfs in de hersenen. Ook een verstopte gehoorgang kan de boosdoener zijn.

In het binnenoor kan tinnitus ontstaan door een knaltrauma, plots gehoorverlies of ouderdomsslechthorendheid. Wetenschappers vermoeden dat na een beschadiging in het binnenoor bepaalde tonen niet meer naar de hersenen worden gestuurd. De hersenen proberen vervolgens die afwezige tonen te compenseren door zelf tonen te creëren. In dit geval hoor je vaak een toon in het oor met het gehoorverlies.
In het middenoor kan de oorzaak een defect trommelvlies of een ontsteking zijn.
Bij sommige patiënten kan tinnitus tot een gestoorde hersenfunctie worden herleid. In dit geval verdwijnt de tinnitus zelfs niet als de gehoorzenuw wordt doorgesneden. Mogelijke oorzaken zijn hersenvliesontsteking of een tumor in de auditieve hersenen. Soms heeft tinnitus ook psychische oorzaken.

Objectieve tinnitus

Objectieve tinnitus hangt meestal samen met een andere aandoening, zoals de ziekte van Menière. De tinnitus ontstaat dan in de buurt van het binnenoor en kan door een keel- neus- en oorarts worden gemeten. Als tinnitus een symptoom is van Menière, wordt vaak therapie of een operatieve ingreep voorgesteld.

Bij een bloedvatvernauwing in het binnenoor is vaak sprake van een geruis dat synchroon loopt met de polsslag.
Bij spierverkrampingen hoor je vaak een klikkend geluid.
Tinnitus kan ook gelinkt zijn aan de ademhaling, meestal wanneer de buis van Eustachius (het verbindingsbuisje tussen de keelholte en het oor) niet meer goed sluit.
Bij problemen aan het kaakgewricht kunnen botten en kraakbeen op elkaar botsen. In dit geval hoor je knisperende of malende geluiden.

Oorzaken tinnitus

Er zijn geen wetenschappelijk onderbouwde oorzaken voor tinnitus bekend. Wel zijn er een aantal triggers die kunnen aanzetten tot oorsuizen. Echter is het persoons- en situatie afhankelijk of het oorsuizen aangewakkerd wordt:

Te veel blootstelling aan luid geluid
Bij veel mensen is het oorsuizen het gevolg van te sterke belasting van het gehoor. Bepaalde geluiden op bouwwerven, vuurwerkknallen of luide muziek kunnen tinnitus veroorzaken. De juiste gehoorbescherming dragen is dus aan te raden.

Oorinfecties
Middenoorontsteking, ook wel Otitis media genoemd, raakt vaak ontstoken bij verkoudheid vanuit de neus-keelholte. Ook schimmel of bacteriën kunnen deze ontsteking veroorzaken. Mensen met de ziekte van Ménière hebben vaak last van draaierigheid, gehoorverlies en oorsuizen (tinnitus).

Hoofd- en nektrauma’s
Tinnitus ten gevolge van. nekklachten wordt ook wel cervicogene somatische tinnitus (CST) genoemd en valt in de categorie subjectieve tinnitus.

Hoge bloeddruk
Hoge bloeddruk veroorzaakt sneller aderverkalking en daarmee dus ook verminderde doorbloeding van het slakkenhuis.Hierdoor kunnen tinnitusklachten ontstaan. Ook drugs, nicotine, alcohol en cafeïne kunnen een hoge bloeddruk veroorzaken of versterken. Mocht je al een iets verhoogde bloeddruk hebben dan kun je door het gebruik van alcohol, drugs of cafeïne oorsuizen krijgen. Het is extra schadelijk voor de bloedvaten. Veel zout of erg gekruid voedsel kan het fluiten of ruisen ook erger maken. Ook glutamaat zou een invloed hebben, al zijn er daarvoor geen bewijzen.

Gehoorverlies
80% van de mensen met gehoorverlies ervaart tinnitus

Medicatiegebruik (ototoxisch)
Oorsuizingen kunnen een neveneffect van medicatie zijn. Bepaalde pijn- en reumamedicijnen, middelen tegen malaria of antidepressiva kunnen tinnitussymptomen uitlokken. Ook medicijnen tegen hoge bloeddruk, zoals ACE-remmers of bètablockers, kunnen een geluid in het oor veroorzaken.

Emotionele stress (depressie, angst)
Een veelvoorkomende oorzaak van oorsuizen is stress. Fluitende oren zijn een eerste aanwijzing dat het lichaam de spanning niet aankan.

Bij gehoorschade zijn de haarcellen in ons binnenoor vaak beschadigd; hierdoor wordt het signaal wat het oor naar binnen gaat misvormd doorgegeven aan de hersenen met incomplete informatie. Het deel van onze hersenen dat verantwoordelijk is voor het gehoor, gaat signalen van het oor verkeerd interpreteren. Er treedt dus miscommunicatie op. Deze miscommunicatie kan oorsuizen met zich meebrengen zonder dat er een externe bron voor dat geluid aanwezig is.

Vaak is het in dit geval zo, dat zodra de gehoorschade wordt verzacht (door bijvoorbeeld een hoortoestel), de tinnitus ook gedempt wordt. Tot slot kan tinnitus ook zijn bron hebben op iedere andere plaats in de auditieve zenuwbanen. Vaak treedt het oorsuizen samen met overgevoeligheid voor geluid op.

Hoe schadelijk is tinnitus?

Het effect van tinnitus op iemands levenskwaliteit kan heel uiteenlopend zijn. Veel hangt af van hoe je het oorsuizen ervaart:

Gecompenseerde tinnitus

Bij gecompenseerde tinnitus merk je de tinnitus nauwelijks op. Het suizen wordt vaak uitgeschakeld.

Gedecompenseerde tinnitus

Gedecompenseerde tinnitus veroorzaakt veel last over een langere periode. Vaak gaat dit gepaard met angst voor verslechtering en sociale isolatie. Bij gedecompenseerde tinnitus kan ook overgevoeligheid voor normale geluiden optreden (hyperacusis).

Hoe lang kan tinnitus blijven?

Oorsuizen kan heel kort de kop opsteken en dan weer verdwijnen, bijvoorbeeld na een luid concert. Maar het kan ook langdurig aanhouden. Dan is sprake van chronische tinnitus. Concreet wordt er een onderscheid gemaakt tussen:

• Tot 3 maanden: acute tinnitus
• 3 tot 12 maanden: subacute tinnitus
• Vanaf 12 maanden: chronische tinnitus

Tinnitus behandeling