Geluidssterkte en decibel

De maatstaf voor de geluidssterkte is het geluidsdrukniveau. De maateenheid decibel.

Geluiden die wij waarnemen zijn eigenlijk trillingen in de luchtdruk die ons trommelvlies opvangt. Deze trillingen worden door onze hersenen omgezet in informatie over wat het geluid is en waar het vandaan komt. De geluidssterkte die door onze trommelvlies wordt opgevangen, is afhankelijk van de hoeveelheid energie van de trillingen. Hoe meer energie een bepaalde toon heeft, des te luider is het te horen. Om de geluidssterkte te meten, maken we gebruik van de maateenheid decibel – afgekort tot dB.

Hoeveel decibel is een aangename geluidssterkte?

De laagst waarneembare geluidssterkte voor mensen – de zachtste toon dus, die een mens kan horen – bedraagt 0 decibel. Een geluidssterkte rond de 50 dB is voor ons aangenaam. Daarentegen ligt rond 100 dB de grens waarbij we ons niet meer prettig voelen en in de buurt van 120 dB is de pijngrens bereikt.

Het is belangrijk te weten dat 100 dB niet twee keer zo luid is als 50 dB. De waarneming van de geluidssterkte is weliswaar altijd subjectief en ook afhankelijk van het eigen gehoor, maar in principe kan men stellen dat een toename van 10 dB ongeveer een verdubbeling is van de waargenomen geluidssterkte. Als gevolg daarvan is 60 dB twee keer zo luid als 50 dB.

Om te zorgen dat u ook morgen nog even goed kunt horen als vandaag – de passende gehoorbescherming voor elk levensbereik: producten voor gehoorbescherming.

Voor de meting van het geluidsniveau worden calculaties uitgevoerd die in de decibelschaal (ook wel dB(A)-schaal genoemd) worden weergegeven. De decibelschaal houdt vooral rekening met het karakteristieke kenmerk van het menselijk gehoor. De kenmerken zijn opgenomen in een zogenoemde A-filter (vandaar ook: dB(A)).
De dB(A)-schaal laat goed zien dat mensen tonen met een laag geluidsniveau meestal goed van elkaar kunnen onderscheiden, maar dat het vaak lastig is om de verschillen in hoge geluidsniveaus te onderscheiden.

De decibel waarden lijken op het eerste gezicht lineair, wat zou betekenen dat 120 dB twee keer zo luid is als 60 dB. Dat is echter niet zo, want de decibel-schaal is logaritmisch opgebouwd. Voor de meetwaarden betekent dit dat een cirkelzaag niet alleen twee keer zo luid is als een gewoon gesprek, maar de geluidssterkte in werkelijkheid zelfs rond 1.000 maal hoger ligt.

Naast deze zogenoemde dB(A)-schaal voor de meting van geluid, bestaat er ook de dB(HL)-schaal. Deze wordt gebruikt door KNO-artsen en audiciens om de mate van gehoorverlies te bepalen.

Hoeveel decibel is praten? En wat is te hard geluid?

Wanneer we willen weten hoeveel decibel prettig is voor ons gehoor en wanneer het onaangenaam wordt, kunnen het volgende onderscheid maken:

• Ritselende bladeren in de wind, een mug of een moderne pc halen maar net zo’n 10 dB.
• Fluisteren bereikt ongeveer 30 dB en een normaal gesprek ligt ongeveer op 60 dB.
• Een luidkeels huilende baby slaagt erin om het aantal decibel van een motorfiets te behalen: ongeveer 80 dB.
• Wie graag een discotheek bezoekt, stelt zich bloot aan een geluidssterkte die vergelijkbaar is met een drilboor of een cirkelzaag: 110 dB.
• 130 decibel is de absolute pijngrens van het gehoor. Dit geluidsniveau wordt bereikt door bijvoorbeeld een laagvliegende straaljager.
• Extreem luid en schadelijk zijn harde klappen of vuurwerk onmiddellijk in de buurt van het gehoor: deze bereiken waarden van 180 decibel.

Natuurlijk heeft ook de afstand tussen de bron van het geluid en het gehoor effect op hoe sterk we het geluid waarnemen en of we het storend vinden. Als je op 1 meter afstand iemand niet meer kunt verstaan, ligt het geluidsniveau waarschijnlijk boven de 80 dB(A).

Hoeveel decibel is volgens de wet toegestaan op het werk?

Volgens de wet zijn werkgevers verplicht gehoorschade bij hun personeel te voorkomen. Ook heb je zelf als werknemer een aantal verplichtingen om je gehoor te beschermen in omgevingen met veel lawaai.

Zo moet je gehoorbeschermers dragen wanneer je dagelijks wordt blootgesteld aan meer dan 85 decibels, oftewel 85 dB(A). De werkgever moet voor deze situaties een plan van aanpak opstellen om gehoorschade te beperken en de werknemers voorlichten over de gevaren van het geluid.

Wanneer zelfs met gehoorbeschermers de geluidssterkte meer dan 87 decibel bedraagt, dan is de werkgever verplicht ervoor te zorgen dat het geluidsniveau direct naar beneden wordt gebracht. Werknemers mogen met een (online) gehoortest vaststellen of de genomen maatregelen effectief zijn.
 

Vooral mensen die op basis van hun beroep dagelijks zijn blootgesteld aan een bepaald geluidsniveau, lopen het risico vroeger of later te lijden aan een aandoening van het gehoor. Constante geluidsbelasting van boormachines, motorzagen, vliegtuigen of zelfs muziek bestaat er in diverse bedrijfstakken. Zo zijn arbeiders in de bosbouw, wegenbouw of in de bouw en in fabrieken net zo blootgesteld aan een verhoogd risico, als beroepsmuzikanten in de orkestbak of dj’s die regelmatig optreden in een discotheek.

_{De informatie in dit artikel is uitsluitend voor educatieve en informatieve doeleinden. Deze informatie dient niet als vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij vragen over uw gezondheid altijd een arts of een andere zorgverlener.}