Positie Duizeligheid (BPPV) - Vertigo & Behandelingsopties

Overview:

Positie Duizeligheid wordt gekenmerkt door terugkerende periodes van duizeligheid of vertigo (draaierigheid) en nystagmus (onwillekeurige oogbewegingen), veroorzaakt door specifieke hoofdbewegingen.
Een probleem met het evenwichtsorgaan in het binnenoor wordt vaak een vestibulaire aandoening genoemd. Dit kan duizeligheid en problemen met evenwicht veroorzaken. Van alle vestibulaire klachten in de Keel, Neus & Oor (KNO) kliniek, komt BPPV ongeveer 20 tot 30% voor. 1

Wat veroorzaakt Positie Duizeligheid (BPPV)?

BPPV ontstaat in het binnenoor wanneer kleine calciumcarbonaatkristallen, ook wel oorkristallen genoemd, losraken van hun normale positie in de utriculus.2 De utriculus is een zintuigorgaan aan de basis van elk halfcirkelvormig kanaal in het binnenoor. De utriculus speelt een belangrijke rol in ons vermogen om ons evenwicht te bewaren.

Wanneer de kristallen losraken, verplaatsen ze zich naar de met vloeistof gevulde halfcirkelvormige kanalen in je oor. Dit verstoort de normale vloeistofbeweging, wat leidt tot valse signalen die naar de hersenen worden gestuurd, wat resulteert in duizeligheid en vertigo. Vertigo geeft je een draaierig gevoel in je hoofd of een gevoel dat je uit balans bent. 

Symptomen van BPPV

Het belangrijkste symptoom van BPPV is vertigo, wat een draaisensatie of een gevoel van uit balans zijn is. Andere veelvoorkomende symptomen zijn:

• Korte periodes van duizeligheid die enkele seconden tot enkele minuten duren.
• Misselijkheid en braken tijdens ernstige voorvallen.
• Verlies van evenwicht en onvastheid.
• Wazig zicht of nystagmus (onwillekeurige oogbewegingen).
• Licht gevoel in het hoofd of flauwvallen.
• Gevoel van naar één kant getrokken worden.2

Hoe kom je van duizeligheid af?

Helaas kan positie duizeligheid telkens terugkomen. Weken of zelfs jaren na behandeling kun je weer last van BPPV hebben. 1 Dit kan gebeuren wanneer opnieuw een kristal losraakt en in de halfcirkelvormige kanalen van je binnenoor terechtkomt. 

Als je BPPV hebt, kunnen de kristallen elke keer dat je je hoofd in een andere positie brengt, bewegen en een duizeligheidsaanval veroorzaken. Dit kan gebeuren bij gewone dagelijkse bewegingen zoals wanneer je in bed ligt of bij het opstaan. Maar het kan ook ontstaan wanneer je je omdraait in bed, omhoog kijkt of wanneer je je voorover buigt om iets van de grond te rapen. 

Wat kun je doen tegen Goedaardige Paroxysmale Positionele Vertigo?

Epley manoeuvre

Positie duizeligheid kan succesvol worden behandeld zonder medicijnen, chirurgie of speciale apparatuur, door middel van de Epley manoeuvre.5

De Epley manoeuvre is een reeks hoofd- en lichaamsbewegingen die worden uitgevoerd door een specialist. Het helpt om de oorkristallen uit het aangetaste halfcirkelvormige kanaal te begeleiden en ze terug te plaatsen in de utriculus, waar ze geen symptomen meer veroorzaken.

Thuis oefeningen voor het verminderen van BPPV

Het is belangrijk om actief te blijven en oefeningen te doen die de gezondheid van je evenwichtsorgaan bevorderen. Je KNO-arts kan mogelijk enkele evenwichtsoefeningen voorschrijven om thuis te doen. Wees voorzichtig bij zelfbehandeling, want duizeligheid en misselijkheid kunnen verergeren tijdens de beweging. Daarom wordt sterk aanbevolen om voor je veiligheid iemand bij je te hebben terwijl je de oefeningen uitvoert.

De Epley Manoeuvre voor Thuis

De Epley oefening voor thuis is vergelijkbaar met de Epley manoeuvre die je arts heeft uitgevoerd tijdens de behandeling. Het maakt uit of de Epley beweging links of rechts moet worden uitgevoerd. 

Als het probleem zich in je rechteroor bevindt: 5

1. Begin zittend op bed met je hoofd 45º naar rechts gedraaid.
2. Ga snel achterover liggen, waarbij je hoofd in die positie blijft, zodat je schouders op het kussen liggen en je hoofd achterover over de rand ervan hangt.
3. Wacht 30 seconden.
4. Draai je hoofd naar links, 45º in de achterovergeleunde positie.
5. Wacht nog eens 30 seconden.

Als het probleem zich in je linkeroor bevindt: 4

1. Begin rechtop zittend op de rand van je bed.
2. Ga op je linkerzij liggen met je neus omhoog gedraaid in een hoek van 45º.
3. Houd die positie vast tot de duizeligheid afneemt en herhaal dit aan de rechterkant.
4. Herhaal deze beweging meerdere keren, twee keer per dag.

Wanneer je vaak duizelig bent, is het belangrijk dat je contact met je huisarts opneemt. Wanneer je wordt doorverwezen naar een KNO-arts, krijg je een nauwkeurige diagnose en een passend behandelplan. In de meeste gevallen ben je dan snel van je duizeligheid af. 
Hieronder kun je antwoorden vinden op vragen die vaak worden gesteld over Positie Duizeligheid (BPPV) en Vertigo.

Vragen & Antwoorden over Positie Duizeligheid (BPPV)

Referenties:

1. De Stefano A, Dispenza F, Suarez H, Perez-Fernandez N, Manrique-Huarte R, Ban JH, et al.(2014). Een multicenter observationele studie naar de rol van comorbiditeiten bij terugkerende episodes van goedaardige paroxysmale positionele vertigo. Auris Nasus Larynx. 41:31–6. 10.1016/j.anl.2013.07.007

2. Benign Paroxysmal Positional Vertigo (BPPV)/Benigne Paroxismale Positie Duizeligheid. eraadpleegd van https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/benign-paroxysmal-positional-vertigo-bppv, op 15 mei 2023. 

3. Fife TD, et al. (2008). Praktijkrichtlijn: Behandelingen voor goedaardige paroxismale positionele vertigo (een op bewijs gebaseerd overzicht). Verslag van de Quality Standards Subcommittee of the American Academy of Neurology. Neurology, 70(22): 2067–2074.

4. Home Epley Manoeuvre Left Ear Geraadpleegd van https://www.uhs.nhs.uk/Media/UHS-website-2019/Patientinformation/Audiology/Home-Epley-manoeuvre-to-treat-BPPV-left-ear-2782-PIL.pdf, op 4 augustus 2023.

5. Home Epley Maneuver. Geraadpleegd van https://www.hopkinsmedicine.org/health/treatment-tests-and-therapies/home-epley-maneuver, op 15 mei 2023.

6. Dix Hallpike Maneuver. Geraadpleegd van https://my.clevelandclinic.org/health/treatments/24859-dix-hallpike-maneuver, op 4 augustus 2023.

7. Classification of Persistent Postural Perceptual Dizziness and Complex Cases. Geraadpleegd van https://www.audiology.org/classification-of-persistent-postural-perceptual-dizziness-and-complex-cases/, op 4 augustus 2023.

8. Brandt-Daroff oefeningen bij BPPD (draaiduizeligheid). Geraadpleegd van https://www.antoniusziekenhuis.nl/fysiotherapie/brandt-daroff-oefeningen-bij-bppd-draaiduizeligheid, op 4 augustus 2023.

9. Neuritis Vestibularis, Vestibulaire Neuritis. Geraadpleegd van https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/15227-vestibular-neuritis, op 4 augustus 2023.

^{De informatie in dit artikel is uitsluitend voor educatieve en informatieve doeleinden. Deze informatie dient niet als vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij vragen over uw gezondheid altijd een arts of een andere zorgverlener.}