Wat zijn hallucinaties?

Heb je ooit iets gehoord, gezien, gevoeld, geproefd of geroken dat echt leek maar het niet was? Dan is het mogelijk dat je hallucineerde. Hallucinaties zijn valse zintuiglijke ervaringen die echt lijken, maar niets meer zijn dan de schepping van je geest.

Hallucinaties kunnen betrekking hebben op je gehoor, zicht, reukvermogen, smaak of aanraking. Op basis van deze indeling zijn er hallucinaties te verdelen in vijf hoofdtypen: auditieve, visuele, olfactorische, smaak- en tactiele hallucinaties. Dit artikel richt zich op auditieve hallucinaties om je te informeren over deze verschijning en wat je er aan kunt doen.  

Wat zijn auditieve hallucinaties?

Het meest voorkomende type hallucinatie is auditief van aard. Auditieve hallucinaties worden ook wel akoestische hallucinaties, spookgeluiden of fantoomgeluiden genoemd.

Hoewel auditieve hallucinaties veelvoorkomende symptomen zijn van schizofrenie en bipolaire stoornis, ervaart 10 tot 15 procent van de bevolking die geen psychische stoornis heeft ze ook van tijd tot tijd. Terwijl sommige mensen met auditieve hallucinaties stemmen in hun hoofd horen, horen anderen muziek of omgevingsgeluiden die er niet zijn.

Volwassenen zijn niet de enigen die last hebben van auditieve hallucinaties. Studies tonen aan dat ze ook relatief vaak voorkomen bij prepuberale kinderen in psychiatrische klinieken. 

Wat veroorzaakt auditieve hallucinaties?

Auditieve hallucinaties kunnen verschillende oorzaken hebben. Hieronder gaan er een aantal hiervan bespreken.
 


Geestelijke gezondheidsproblemen

Geestelijke gezondheidsproblemen, zoals schizofrenie, behoren tot de meest voorkomende oorzaken van auditieve hallucinaties. Schizofrenie is een ernstige psychische aandoening die invloed heeft op hoe u denkt, voelt en zich gedraagt. Als je schizofrenie hebt, kun je het gevoel hebben dat je het contact met de realiteit bent kwijtgeraakt. 
Stemmen horen is een van de kenmerkende symptomen van psychotische stoornissen en schizofrenie. De stemmen kunnen van binnenuit je hoofd komen of van buitenaf. Sommige stemmen kunnen argumentatief en vriendelijk zijn, andere vertellen je gewoon wat je moet doen.
Hallucinaties kunnen ook optreden bij andere psychische aandoeningen, zoals een bipolaire stoornis, depressieve stoornis, posttraumatische stressstoornis en borderline-persoonlijkheidsstoornis.
 


Dementie en de ziekte van Alzheimer

Mensen die lijden aan dementie of delirium ervaren vaak auditieve of visuele hallucinaties. Als jij of iemand anders in je omgeving de ziekte van Alzheimer heeft, is de kans groter dat hallucinaties in latere stadia optreden. Sommige mensen praten terug naar de stemmen die ze horen omdat ze zo echt lijken. 

Ziekte van Parkinson

De ziekte van Parkinson is een aandoening met motorische en niet-motorische symptomen. Psychose is een veelvoorkomend kenmerk van de ziekte van Parkinson. Mensen met de ziekte van Parkinson kunnen verschillende hallucinaties ervaren, waaronder auditieve hallucinaties
 

Bijwerkingen van medicijnen

Alle medicijnen hebben bijwerkingen. Sommige medicijnen zoals antipsychotica, kunnen ernstige bijwerkingen hebben. Geneesmiddelen die worden voorgeschreven bij psychose, epilepsie en depressie staan ​​erom bekend hallucinaties te veroorzaken.
. 
 

Alcohol

Alcoholische hallucinose is een zeldzame complicatie van chronisch alcoholmisbruik. Een periode van zwaar alcoholgebruik veroorzaakt over het algemeen dergelijke episodes die gepaard gaan met overwegend auditieve hallucinaties. Als je jarenlang een zware drinker bent geweest, kun je nog jarenlang dingen zien of horen die er niet zijn.
 

Hallucinogene drugs

Sommige drugs laten je dingen zien, voelen en horen die niet echt zijn. Deze hallucinaties kunnen terugkomen zelfs na het stoppen van het gebruik van drugs.
 

Slaap

Slaapgerelateerde hallucinatie wordt parasomnia genoemd. Je kunt dan zowel visuele als auditieve hallucinatieshebben. Parasomnia kan optreden wanneer je net in slaap bent gevallen of bij het wakker worden. Een chronisch slaaptekort kan de oorzaak zijn van slaap-geïnduceerde hallucinaties.

Migraine

Mensen met migraine kunnen last hebben van visuele en auditieve hallucinaties. Volgens onderzoek komen hallucinaties vaker voor bij mensen die naast migraine ook last van depressies hebben. 
 

Schildklieraandoeningen

Er zijn veel verschillende schildklieraandoeningen, maar slechts één in het bijzonder is in verband gebracht met het horen van stemmen. Myxoedeem is een zeldzame aandoening waarbij auditieve hallucinaties op kunnen treden.
 

Tinnitus

Eenvoudig gezegd, is tinnitus oorsuizen. Naast oorsuizen kun je ook klikken of zoemen horen die buiten het oor niet worden waargenomen. Het geluid kan hard of zacht zijn, laag of hoog. Tinnitus kan één oor of beide oren aantasten. Om tinnitus draaglijk te maken, zijn er diverse behandelingen die een positief effect kunnen hebben. Lees hier meer over in ons artikel Tinnitus behandeling.

Muzikale hallucinatie

Muzikale hallucinatie of muzikale tinnitus is het horen van muziek die niemand anders kan horen. Iedereen kan muziek horen die niet buiten het oor te horen is. Er is echter een verschil als het om een herinnering gaat waarbij je de muziek hoort, zoals wanneer je ‘een liedje niet uit je hoofd kunt krijgen’, of wanneer de muziek uit het niets lijkt te komen en niet gepaard gaat met een herinnering. 

Mensen ouder dan 60 jaar en die last van gehoorverlies hebben, kunnen muzikale hallucinaties ervaren. 

Op zich is het geen schadelijk symptoom als je geluiden hoort zonder dat er een externe bron aan te wijzen is. Wanneer je er veel last van hebt waardoor je niet goed in het dagelijks leven kunt functioneren, kun je het beste contact met je arts opnemen om je te laten onderzoeken.


Gehoorverlies

Als je last van gehoorverlies hebt, kun je geluiden, muziek, stemmen of geroezemoes horen die er niet zijn. Studiestonen aan dat auditieve hallucinaties veel voorkomen bij slechthorende mensen. 

Hoewel onderzoek naar het verband tussen auditieve hallucinaties en gehoorverlies nog in de kinderschoenen staat, denken onderzoekers dat de hersenen geluiden laten horen die ze missen als gevolg van het gehoorverlies. 

Heb je last van gehoorverlies, maar je ervaart wel geluiden die anderen niet kunnen horen, dan kan je arts je mogelijk helpen om deze symptomen te verminderen.
 

Epilepsie

Mensen met epilepsie krijgen terugkerende aanvallen die een deel van de hersenen kunnen beïnvloeden dat het gehoor verwerkt. Zij kunnen dan zoemende geluiden of stemmen horen. De epileptische episodes kunnen er ook voor zorgen dat geluiden vervormen, minder luid of onduidelijk worden. 
 

Infecties en koorts

Sommige infecties kunnen auditieve hallucinaties veroorzaken en je geluiden laten horen die er niet zijn. Een voorbeeld van zo'n infectie is meningitis, oftewel hersenvliesontsteking. 
Zeer hoge koorts kan vergelijkbare effecten hebben en desoriëntatie en hallucinaties veroorzaken. Hoewel hallucineren tijdens koorts niet gevaarlijk is, kan het zeker eng zijn.
Degenen die door koorts veroorzaakte hallucinaties ervaren, melden meestal dat ze beelden zien of geluiden horen die niet echt zijn. Wanneer de koorts voorbij is, stoppen de hallucinerende waarnemingen.

 

Hoe zijn auditieve hallucinaties te diagnosticeren?

Hoe je arts auditieve hallucinaties zal behandelen, hangt af van de oorzaak van je specifieke symptomen. Je arts zal je gezondheidsgeschiedenis onderzoeken en veel vragen stellen om de klachten die hebt te kunnen begrijpen. Je arts wil daarom ook weten wat voor soort geluiden en stemmen je hoort, wanneer de symptomen zijn begonnen en welke medicijnen je gebruikt.
Je arts zal eerst je gehoor onderzoeken om te achterhalen of het horen van stemmen een gevolg is van slechthorendheid. Een andere mogelijke test is een elektro-encefalogram (EEG) om te onderzoeken of je een vorm van epilepsie hebt.
Je arts kan je doorverwijzen naar een psycholoog om een ​​psychische aandoening uit te sluiten of te bevestigen. Een psycholoog kan ook testen of er andere redenen zijn die de hallucinaties veroorzaken. 
 

Hoe kunnen auditieve hallucinaties behandeld worden?

Zoals je in dit artikel hebt kunnen lezen, zijn er meerdere mogelijke redenen die je auditieve hallucinaties kunnen veroorzaken. Diagnose en behandeling kunnen daarom behoorlijk ingewikkeld zijn.

Meestal kunnen artsen de oorzaak met succes vaststellen en een behandelplan opstellen. Er bestaan vele behandelingen die je auditieve hallucinaties kunnen verminderen of helemaal kunnen stoppen. 

Soms is het heel eenvoudig om je auditieve hallucinaties op te lossen. Als de stemmen worden veroorzaakt door bijvoorbeeld antipsychotica, kan het helpen om de dosis van je geneesmiddel aan te passen. Als een psychotische stoornis de oorzaak is, kan een combinatie van medicatie en therapie nodig zijn.

De informatie in dit artikel is uitsluitend voor educatieve en informatieve doeleinden. Deze informatie dient niet als vervanging voor professioneel medisch advies. Raadpleeg bij vragen over uw gezondheid altijd een arts of een andere zorgverlener.